Eerste indruk
Op 29 juni 2022 verschenen twee adviezen van de Gezondheidsraad: de delen II en III over gezondheidseffecten die mogelijk samenhangen met blootstelling van volwassenen aan magneetvelden afkomstig van hoogspanningslijnen [1, 2]. Ze zijn een vervolg op het advies (deel I) van de Gezondheidsraad uit 2018 over kanker bij kinderen.
Volgens de Gezondheidsraad treedt leukemie mogelijk vaker op bij volwassenen die dichtbij hoogspanningslijnen wonen, net als bij kinderen. De Gezondheidsraad vindt in de meta-analyses voor volwassenen een samenhang met afstand tot hoogspanningslijnen, maar niet met de sterkte van het magneetveld. De raad vond in het advies over kinderen uit 2018 wèl een samenhang met de sterkte van het magneetveld en geen samenhang met de afstand tot hoogspanningslijnen.
Bij beroepsmatige blootstelling is geen ‘aanwijzing voor een oorzakelijk verband’ met leukemie in het algemeen gevonden, wel met AML (een van de soorten leukemie). De raad hanteert daarbij een eigen, zelf gekozen criterium dat elke risicoverhoging die niet statistisch significant is, maar wel meer dan 25% bedraagt, aan te merken is als een ‘aanwijzing voor een oorzakelijk verband’.
Het huidige voorzorgbeleid voor hoogspanningslijnen is gericht op zoveel als redelijkerwijs mogelijk voorkomen dat er nieuwe situaties ontstaan waarin kinderen aan magneetvelden hoger dan jaargemiddeld 0,4 microtesla worden blootgesteld en beschermt daarmee ook tegen de mogelijke hogere kans op leukemie bij volwassenen in de woonomgeving. Het recente advies van de Gezondheidsraad bevat eerste aanwijzingen voor een verband tussen leukemie en magneetvelden bij volwassenen die dichtbij bovengrondse hoogspanningslijnen wonen. Er zijn geen aanwijzingen voor andere effecten.
Bij volwassenen rond hoogspanningslijnen is geen relatie gevonden met de sterkte van het magneetveld en bij werknemers is geen significant effect gevonden. De adviezen geven geen aanwijzingen dat volwassenen die in de buurt van hoogspanningslijnen wonen meer of andere risico’s lopen dan kinderen.
Volgens de Gezondheidsraad treedt leukemie mogelijk vaker op bij volwassenen die dichtbij hoogspanningslijnen wonen, net als bij kinderen. De Gezondheidsraad vindt in de meta-analyses voor volwassenen een samenhang met afstand tot hoogspanningslijnen, maar niet met de sterkte van het magneetveld. De raad vond in het advies over kinderen uit 2018 wèl een samenhang met de sterkte van het magneetveld en geen samenhang met de afstand tot hoogspanningslijnen.
Bij beroepsmatige blootstelling is geen ‘aanwijzing voor een oorzakelijk verband’ met leukemie in het algemeen gevonden, wel met AML (een van de soorten leukemie). De raad hanteert daarbij een eigen, zelf gekozen criterium dat elke risicoverhoging die niet statistisch significant is, maar wel meer dan 25% bedraagt, aan te merken is als een ‘aanwijzing voor een oorzakelijk verband’.
Het huidige voorzorgbeleid voor hoogspanningslijnen is gericht op zoveel als redelijkerwijs mogelijk voorkomen dat er nieuwe situaties ontstaan waarin kinderen aan magneetvelden hoger dan jaargemiddeld 0,4 microtesla worden blootgesteld en beschermt daarmee ook tegen de mogelijke hogere kans op leukemie bij volwassenen in de woonomgeving. Het recente advies van de Gezondheidsraad bevat eerste aanwijzingen voor een verband tussen leukemie en magneetvelden bij volwassenen die dichtbij bovengrondse hoogspanningslijnen wonen. Er zijn geen aanwijzingen voor andere effecten.
Bij volwassenen rond hoogspanningslijnen is geen relatie gevonden met de sterkte van het magneetveld en bij werknemers is geen significant effect gevonden. De adviezen geven geen aanwijzingen dat volwassenen die in de buurt van hoogspanningslijnen wonen meer of andere risico’s lopen dan kinderen.